آداب دعا و موانع استجابت دعا چیست؟
در این بخش در مورد آداب دعا و موانع استجابت دعا و شرایط آن، و آداب دعا در روایات و احادیث خواهیم پرداخت.
مقاله مشابه دیگری در زمینه دعا چیست و چرا باید دعا بخوانیم؟ هم در سایت موجود است که میتوانید آن را مطالعه کنید.
دعا مغز عبادت است، دعا در آموزه های قرآن به عنوان عبادتی خالص با آثار و برکات بسیار مورد توجه و تاکید است، چرا که تنها کسانی به دعا گرایش دارند که از کبر و تکبر و استکبار اجتناب می ورزند و در اوج تواضع قرار دارند.
خداوند در آیه 60 سوره غافر می فرماید:
«وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَمَ دَاخِرِینَ»
«مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم. در حقیقت کسانى که از پرستش من کبر می ورزند بزودى خوار در دوزخ درمی آیند»
شرایط و آداب دعا چیست؟
دعاکردن آداب و شرایط خاصی دارد و در این زمینه مواردی را آماده کرده این که در ادامه به آن خواهیم پرداخت:
- حضور قلب داشتن
- شناخت و معرفت قلبی نسبت به خداوند
- امیدوار بودن به باز بودن درهای رحمت الهی و استجابت دعا
- قطع امید از لطف و کمک دیگران
- پرهیز ار حرام خواری و ظلم و ستم به بنده خدا
- مدح و ستایش خداوند
- ذکر نام و اسما اعظم الهی به طور مداوم
- پنهانی و به دور از چشم دیگران دعا کردن برای تاثیرگذاری بیشتر
- دعا کردن و استجابت دعا به صورت دسته جمعی
- پافشاری بر دعا با نیت قلبی داشتن
- صلوات فرستادن
- به همراه داشتن انگشتر فیروزه یا عقیق در هنگام دعا کردن
- صدقه دادن
- طهارت و وضو داشتن
- بالا بردن دستها در هنگام دعا کردن
آداب دعا در قرآن
اینکه درباره چه چیزی دعا کنیم؟ پرسشی است که بسیار مطرح میشود. از آیات قرآن به دست میآید که انسان میبایست برای همه چیز و در همه حال دعا کند، یعنی برای خردترین و کم ارزشترین چیزها تا بزرگترینها از نظر خودش باید دعا کند.
در زیر بر اساس موضوع مواردی را آماده کرده ایم که تقدیم شما خواهیم کرد، این لیست عبارت است از:
- قبولی اعمال(بقره، آیه 127)
- حکومت و قدرت (ص، آیه 35)
- تحقق وعدههاى الهى(آل عمران، آیه 194؛ غافر، آیه 8)
- تسلیم بودن در برابر خداوند (بقره، آیه 128)
- توفیق شکر نعمت (نمل، آیه 19)
- توفیق عمل صالح (احقاف، آیه 15)
- استقامت و ثبات قدم (بقره، آیه 250؛ آل عمران آیات 146 و 147)
- حفظ آبرو بویژه در قیامت (آل عمران، آیه 149؛ شعراء، آیات 83 و 87)
- خوش نامی (شعراء، آیات 83 و 84)
- بهرهمندى نیکیها و رفاه در زندگى (بقره، آیات 200 و 201؛ اعراف، آیات 155 و 156)
- رزق و روزی نیک (بقره، آیه 126)
- رفع کینه و کدورت(حشر، آیه 10)
- دفع و رفع شر و عذاب (اسراء، آیه 11؛ نمل، آیه 46)
- و مواردی دیگر
آداب دعا در روایات و احادیث
یکی از بهترین روشهای عبادت دعا نمودن به درگاه خداوند متعال است؛ چنانچه امام باقر (علیه السلام) فرمودهاند:
أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ الدُّعَاء دعا بهترین عبادت است
و نیز پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند:
الدُّعَاءُ مُخُ الْعِبَادَةِ وَ لَا یَهْلِکُ مَعَ الدُّعَاءِ [أَحَدٌ] دعا مغز عبادت است و با دعا هیچ کس هلاک نمیشود.
امام صادق (علیهالسّلام) میفرمایند
خداوند متعال دعای دل غافل را مستجاب نمیکند پس هنگام دعا با تمام وجود رو به سوی خدا بیاور، پس از آن یقین به اجابت داشته باش
موانع استجابت دعا
در خصوص موانع استجابت دعا مطالب بسیار زیادی وجود دارد که در این بخش تنها به بیان چند مورد اکتفا خواهیم کرد.
در این خصوص مردى به حضرت عرض کرد، خداوند مى فرماید:
«ادعونى استجب لکم» پس چرا ما دعا مى کنیم ولى اجابت نمى شود؟
در پاسخ حضرت فرمود: چون دل هاى شما در هشت مورد خیانت و بى وفایى کرد:
1. خدا را شناختید، ولى حقش را آن گونه که بر شما واجب بود، ادا نکردید. از این رو آن معرفت به کار شما نیامد.
2. به پیامبر خدا ایمان آوردید، ولى در عمل با سنت و روش او مخالفت کردید، پس ثمره ایمان شما چه شد؟
3. کتاب خدا (قرآن) را خواندید، ولى در عمل با آن مخالفت کردید.
4. گفتید ما از آتش دوزخ مى ترسیم، ولى در همه حالات به واسطه گناهان خود به سوى جهنم مى روید.
5. گفتید ما به بهشت تمایل و رغبت داریم، ولى کارهایى انجام مى دهید که شما را از بهشت دور مى سازد.
6. نعمت هاى خدا را استفاده مى کنید، ولى شکر و سپاس گزارى نمى کند.
7. خداوند فرمود: شیطان دشمن شما است، شما نیز او را دشمن گیرید. شما به زبان او را لعن مى کنید، ولى در عمل با او دوستى مى نمایید و از او اطاعت مى کنید.
8. عیب هاى مردم را برابر دیدگان تان قرار دادید و عیب هاى خود را پشت سرانداختید، در نتیجه کسى را ملامت مى کنید که خود به ملامت سزاوارتر از او هستید.
با این وضع چه دعایى از شما مستجاب گردد، در صورتى که شما راهها و درهاى دعا را به روى خود بسته اید؟ پس تقوا پیشه کنید کارهایتان را اصلاح کنید؛ امر به معروف و نهى از منکر کنید تا خدا دعایتان را مستجاب کند.